Mayoz Bölünme

                                                              MAYOZ BÖLÜNME

 
  Dişi eşey hücresi (yumurta) ile erkek eşey hücresinin (sperm ya da polen) birleşmesiyle oluşan zigottan yeni bir canlının meydana gelmesi olayına eşeyli üreme denir. Sperm ve yumurtanın birleşmesine döllenme denir. Döllenmiş yumurtaya da zigot denir. Eşeyli üremede dişi ve erkek bireyin genetik özellikleri yavruya aktarılır. Bu genetik özelliklerin yavvruya aktarılması mitozdan farklı bir hücre bölünmesi ile gerçekleşir. Bu mitozdan farklı olan hücre bölünmesine mayoz bölünme denir.

Mayoz Bölünmenin Özellikleri 

1. Sadece üreme organlarındaki üreme ana hücreleri mayoz bölünme ile çoğalabilir.
2. Çok hücreli canlılarda üreme hücrelerinin(sperm, polen veya yumurt) oluşmasını sağlar.
3. Oluşan hücreler bir daha mayoz bölünme geçiremezler.
4. Oluşan hücrelerin kalıtsal yapıları farklı olur.
5. Oluşan hücrelerde kromozom sayısı ana canlının yarısı kadardır.
6. Eşeyli üreyen canlılarda görülür.
7. Türler arasında kalıtsal çeşitliliği sağlar. 

 Mayoz bölünme 1.Mayoz ve 2.Mayoz olmak üzere iki aşamada gerçekleşir. Şimdi bu aşamaları sırası ile inceleyelim. 

          1.Mayoz 

>Hücre, bölünme için gerekli hazırlıkları yapar. Kromozomlar kısalıp kalınlaşmaya başlar.




>Biri anneden biri babadan gelen aynı büyüklük,şekil ve kalıtsal özelliklere sahip olan kromozom çiftine homolog kromozomlar adı verilir.

       >Homolog kromozomlar yan yana gelerek birbirleri üzerinde kıvrılırlar.

 >Kromozomlar arasında parça değişimi olur. Parça değişimi, homolog kromozomlar arasındaki gen alışverişidir. Parça değişimi sayesinde mayoz sonucunda oluşacak kromozomlar anne ve babanın kromozomlarından farklı özellikte olur

>Kromozomlar hücrenin ortasına dizilir.

 >Homolog kromozom çiftleri birbirinden ayrılarak kutuplara çekilir. Böylece bölünme sonucu oluşacak her bir hücrenin kromozom sayısının yarıya inmesi sağlanmış olur.




   * Kromozom sayısının yarıya inmesi mayoz 1 de olur.

>Sitoplazma bölünmesi ile hücre ortadan ikiye boğumlanır.




            
            2.Mayoz

> Birinci mayozun sonucunda kromozom sayısı 2n olan ana hücreden kromozom sayısı n olan iki yavru hücre oluşur. Böylece 2. mayoz başlar.

> İkinci mayoz mitoza benzer.




 

                                   

> Birinci mayoz sonucu 2n kromozomlu hücreden n kromozomlu 2 hücre oluşurken 2. mayoz sonucunda n kromozomlu 4 hücre oluşur.

* Mayoz bölünme sonucu 2n kromozomlu bir hücreden n kromozomlu birbirinden ve ana canlıdan farklı 4 tane yeni hücre oluşur.